آسیاب ها

آسیاب ها:

به دلیل وجود آب فروان و شیب نهر ها در شهمیرزاد، آسیاب های متعددی احداث شده و به کار مشغول بوده اند ، در این بحث تعداد 26 آساب را به نقل از اهالی نوشته ایم، وجود این تعداد آسیاب دو مطلب مهم رایادآور می گردد یکی این که شهمیرزاد در گذشته از حیث کشت غلات به ویژه گندم خود کفا بوده و زمینهای تحت کشت این محصول در شهمیرزاد و مناطق اطراف بسیاروسیع و نیاز اهالی را تامین می کرده است ، دوم جمعیت زاد تر از میزان فعلی را مشخص می کند که می باید نیاز آنرا به نان فراهم می ساخته و ب قول جیمز بیلی فریزر در زمان فتحعلی شاه و قبل از شیوع وبا ویا طاعون به 8 هزار نفر می رسیده است و به دلایلی که در بخش های گذشته یادآور شدیم از جمله مهاجرت مردم روبه نقصان نهاد.

اینک اسامی تعدادی از این آسیاب ها را که تقریباً سعی شده به ترتیب از ناحیه گرم چشمه و شیخ چشم سر در مسیر نهرها به سمت مرکز شهر نوشته شود:

1 – آسیابی به نام . . . درخربردون (دو راهی کاهش-ارشک) بالاتر از گرم چشمه

2 – آسیاب اربابی(گرم چشمه)،ارباب محمد آقا کیانی

3 – آسیاب میرزا غلامعلی ، میرزا غلامعلی علایی

4 – آسیاب بالاتر از شیخ چشمه سر (اهالی مورد رجوع از این آسیاب یاد میکنندولی نام آن دا نمیدانند)

5 – آسیاب حاجی علی فتحیه،هفت چشمه (حاج علی اسیو)

6 – آسیاب نجف علی

7 – آسیاب محمد حسن کیانی،واقع در باغ شخصی ایشان واقع در شیخ چشمه سر

8 – آسیاب حاج مت الله کیانی دربرجم اصلی تقسیم آب

9 – آسیاب شیر علی علایی پایین تر از آسیاب قبلی(شیر علی اسیو)

10 – آسیاب میرزا غلامعلی علایی ÷ایین تر از آسیاب قبلی

11 – آسیاب علی اکبر زارع،علی اکبر اسیو

12 – آسیاب کربلایی حسین فاضلی

13 – آسیاب اکبر (مهدوی)کنار منزل استاد رحمت اله نجمی

14 – آسیاب فرج اله ملک

15 – آسیاب حاجی آفا بزرگ زمانی(آقا بابا کریمی)جنب میدان امام فعلی

16 – آسیاب شیر علی علایی(شیر علی اسیو) در سمت شمالی میدان امام فعلی

17 – آسیاب حاجی عباسی ،خیابان شهید نبوی فعلی،بالاتر از منزل حاجی گل علی علایی-در کنار نهر هرنه

18 – عباس (عباس اسیو)

19 – حاجی علی الحسین(آسیاب رضایی)کنار رودخانه چاکه

20 – آسیاب آقا سید هادی(جنب مغازه برادران فهیمی ، ابتدا کوچه دروازه)گویا وقف امام هشتم بوده وبه همین دلیل این منطقه به اسیوسر معروف شده است.

21 – آسیاب صفر(صفر اسیو)، روبروی فروشندگی نفت منوری

22 – آسیاب حاجی فرج اله کیانی ، د رملک شخصی ( اکنون تبدیل به منزل مسکونی شده)در کنار نهر حیات

23 – آسیاب میرزا ابوالقاسم زمانی ، کنار مسجد جامع(جنب منزل مرحوم محمد کاظم زمانی) که خرابه های آن هنوز باقی است.

24 – آسیاب حاجی آقا بزرگ در محل فعلی منزل مسکونی حاجی علی آقا مسعودی

25 – آسیاب مشهدی تقی پور مند درپیش کفش ، پایین تر از چهار کوچه

26 – آسیاب دائی محمد علی (مومنی)بالای قلعه، بالاتر از درمانگاه اورژانس افلاطونی فعلی تقریبا در کنار منزل مسکونی فعلی علی آقا اصغر مقصودی در مسیر نهر قلعه.

به نقل از مرحوم حاجی علی نوری نسب : در برجم اول (تقسیم آب هرنه و پیش کفش) آسیابی بود متعلق به آخوند بابا جان معروف به آسیاب ملاها که در اجاره نامه های موجود میزان این آسیاب سالانه چهارده خدوار صد من گندم خباز پسند بوده (ایشان تقریبآ عین جملات ومفاهیم اجاره نامه را ذکر کردند) وسالهای بعد به دلیل افزایش تعداد آسیاب ها مقدار اجاره بهای سالانه آن  به هفت خروار صد من گندم … رسید،این امر خود نشان دهندهی میزان فعالیت آسیابها و میزان کشت گندم شهمیرزاد ومزارع اطراف بوده است.